Zakwaszony organizm, w świetle zwolenników teorii o jego istnieniu, może stanowić przyczynę wielu nieprawidłowości naszego zdrowia. Przypisuje się mu wpływ na obniżenie samopoczucia, osłabienie siły mięśniowej, koncentracji oraz wyglądu skóry, włosów i paznokci. Ponadto, zdaniem niektórych ekspertów, niniejszy stan może odpowiedzialny być za powstawanie cukrzycy typu II, a nawet zwiększenie ryzyka rozwoju chorób nowotworowych. Jaka jest prawda?
Równowaga kwasowo-zasadowa – czym jest?
Utrzymanie odpowiedniej równowagi kwasowo-zasadowej jest niezwykle ważne nie tylko dla zdrowia, ale również życia człowieka. Dlatego też, nasz organizm został wyposażony w specjalny „zestaw ochronny”, którego celem jest utrzymanie odpowiedniego poziomu pH krwi. A czym jest pH?
Skala pH pozwala na ocenę zasadowości oraz kwasowości roztworów w oparciu o obecność znajdujących się w nich jonów. Zakres skali pH zamyka się w przedziale od 0 do 14. Przy czym roztwory o pH mniejszym niż 7 – to roztwory o charakterze kwasowym, a te o poziomie większym niż 7 – charakteryzują się odczynem zasadowym. W prawidłowych warunkach, krew oraz płyn śródmiąższowy powinien charakteryzować się pH lekko zasadowym, czyli takim, którego wartość mieści się w przedziale od 7,35 do 7,45. Zapewnienie optymalnego poziomu pH krwi możliwe jest dzięki sprawnemu działaniu mechanizmów regulujących oraz układów buforowych w ciele człowieka. Wśród nich możemy wyróżnić zarówno niezaburzoną czynność nerek, jak i prawidłową wentylację płuc. Znaczącą rolę w niniejszym procesie odgrywa również układ pokarmowy oraz (w nieco mniejszym stopniu) układ kostny. Niemniej jednak, na skutek złożonych nieprawidłowości, może dojść do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Wówczas mamy do czynienia ze stanem patologicznym, który rozpoznać możemy jako kwasicę lub zasadowicę.
Kwasica – czym jest i jakie mogą być jej konsekwencje?
Kwasica, wbrew pozorom, nie ma nic wspólnego z popularnym pojęciem zakwaszenia organizmu. Niniejszy stan jest konsekwencją gromadzenia się nadmiernych ilości substancji kwaśnych lub istotnej utraty substancji zasadowych z organizmu człowieka. Kwasica (acydemia) to stan patologiczny, którego konsekwencją jest zmiana pH krwi, co doprowadzić może do poważnego zagrożenia zdrowia, a nawet życia człowieka.
Kwasica oddechowa – może stanowić konsekwencję zmniejszonej ilości wydalania CO2 (dwutlenku węgla) przez płuca. Taki stan jest najczęściej następstwem poważnych zaburzeń czynności płuc oraz mięśni oddechowych.
Kwasica metaboliczna – może natomiast stanowić konsekwencję cukrzycy typu I, znaczącego niedotlenienia organizmu, jak również zaburzeń czynności nerek, związanych z utratą zdolności do prawidłowego wydalania jonów wodorowych.
Zasadowica – czym jest?
Zasadowica to stan patologiczny stanowiący odwrotność kwasicy. W niniejszym przypadku mamy do czynienia z nadmiernym gromadzeniem się substancji zasadowych lub znaczącą (przekraczającą normę) utratą substancji kwaśnych. Skutkiem niniejszego stanu rzeczy jest zmiana pH krwi, wykraczająca poza zakres referencyjny, czego konsekwencją może być poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia człowieka.
Zasadowica oddechowa – jest konsekwencją hiperwentylacji, na skutek której dochodzić może do zaburzeń utlenienia mózgu oraz zaburzeń rytmu serca (u osób zmagających się zaburzeniami w obrębie układu sercowo-naczyniowego).
Zasadowica metaboliczna – to najczęściej konsekwencja nieprawidłowej czynności nerek związanej z nadmierną utratą jonów wodorowych.
Zakwaszenie organizmu – czym jest?
Zwolennicy teorii zakwaszenia organizmu opierają swoje założenia o fakt, iż to tętnice odpowiedzialne są za transport składników odżywczych oraz tlenu do przestrzeni międzykomórkowych. Twierdzą oni, że kiedy w organizmie pojawia się nadmiar kwaśnych pozostałości przemiany materii, dochodzi do szkodliwego zanieczyszczenia płynu międzykomórkowego. Ponadto, kwaśne środowisko może doprowadzać do twardnienia czerwonych komórek krwi, przez co powstają istotne trudności w przemieszczaniu się ich w świetle naczyń włosowatych, odpowiedzialnych zarówno za transport składników odżywczych, jak i usuwanie nadmiaru zanieczyszczeń z organizmu. Specjaliści popierający niniejszą teorię, zakładają również, iż środowisko kwaśne zagęszcza krew, co tym samym doprowadza do podniesienia jej ciśnienia. Zakwaszenie organizmu może doprowadzić do zaburzeń przepływu krwi w niemalże każdym układzie naszego ciała, czego konsekwencją jest wywołanie poważnych zaburzeń w obrębie funkcjonowania organizmu człowieka.
Zakwaszenie organizmu – główne przyczyny?
Teoria zakwaszenia organizmu zakłada, iż to spożywana przez nas żywność (zwłaszcza przetworzona, zawierająca w sobie niezliczone ilości substancji konserwujących) odpowiedzialna jest za wywoływanie niniejszego stanu w naszym organizmie. Wśród licznych przyczyn doprowadzających do stanu zakwaszenia organizmu, możemy wyróżnić:
- Nadmiar w diecie białka pochodzenia zwierzęcego, w tym: mięsa czerwonego, mięsa drobiowego, ryb, mleka, serów oraz jaj;
- Niedostateczną ilość spożywanych w ciągu dnia świeżych warzyw i owoców;
- Spożywanie nadmiernych ilości produktów należących do grupy oczyszczonych węglowodanów, w tym: mąki pszennej oraz białego cukru;
- Nieprawidłowe łączenie grup pokarmowych podczas spożywanych posiłków, na przykład: łączenie białka zwierzęcego (mięsa wieprzowego, ryb, drobiu, mleka) z produktami zawierającymi skrobię (białym pieczywem, makaronem, ziemniakami);
- Spożywanie dwóch różnych produktów białkowych podczas jednego posiłku;
- Spożywanie produktów charakteryzujących się wysokim stopniem przetworzenia, w tym: parówek, gotowych sosów, niektórych słodyczy, chipsów, słodkich płatków;
- Stosowanie używek, w tym: picie mocnej kawy, herbaty, częste spożywanie alkoholu oraz palenie papierosów;
- Nieprawidłowy tryb życia, charakteryzujący się nadmierną ilością stresu oraz zbyt szybkim tempem;
- Niska aktywność fizyczna;
- Problemy związane z przemianą materii (w tym częste zaparcia);
- Spożywanie w ciągu dnia niedostatecznej ilości płynów (głównie wody).
Zakwaszenie organizmu – objawy
Zdaniem jednego z głównych twórców teorii zakwaszenia organizmu (Dr. Roberta O. Younga), niniejszy stan obecny w organizmie człowieka jest w stanie znacząco wpłynąć na obniżenie naszego samopoczucia, a nawet doprowadzić może do wywołania wielu poważnych chorób.
NAJCZĘSTSZE OBJAWY I NEGATYWNE KONSEKWENCJE ZAKWASZENIA ORGANIZMU | ||
---|---|---|
Lp. | Obszar występowania | Charakterystyczne objawy |
1 | Układ pokarmowy | Występowanie ostrych lub przewlekłych stanów zapalnych błony śluzowej w obrębie żołądka, grzybice jelit, częste zaparcia, wzdęcia oraz problemy trawienne, nieuzasadnione uczucie pełności, zaburzenia w obrębie pęcherzyka żółciowego. |
2 | Układ ruchu | Występowanie bólu mięśni, stawów oraz ostrych lub przewlekłych bólów kręgosłupa, zaburzenia reumatyczne, objawy osteoporozy. |
3 | Metabolizm | Nieuzasadnione przybieranie na wadze, napady wilczego głodu, zwiększone zapotrzebowanie na spożywanie słodyczy. |
4 | Układ sercowo-naczyniowy | Podwyższenie poziomu złego cholesterolu (LDL), nadciśnienie, zmniejszenie wydolności organizmu, częste zawroty i bóle głowy, migreny, uczucie duszności, kłucie w klatce piersiowej. |
5 | Skóra i włosy | Nadmierne wypadanie włosów, łamliwość paznokci, suchość skóry, częste zmiany grzybicze, występowanie trądziku, cellulit. |
6 | Zęby | Objawy próchnicy oraz parodontozy. |
7 | Inne | Ogólne złe samopoczucie, odczuwanie bólu całego ciała, obniżenie nastroju, a nawet depresja, zwiększona podatność na stres, obniżenie libido, problemy ze snem. |
Zakwaszenie organizmu – konsekwencje
Zależnie od miejsca, w którym gromadzą się nadmierne ilości kwaśnych pozostałości, pojawiają się następstwa w postaci różnych chorób. W sytuacji, gdy kwaśne zanieczyszczenia gromadzą się w trzustce, zaburzone zostają procesy związane z wytwarzaniem insuliny, czego konsekwencją jest rozwój cukrzycy. Niemniej jednak, na skutek pojawiania się nadmiaru kwasu solnego w układzie ruchu, dochodzić może do rozwoju stanów zapalnych w obrębie stawów oraz objawów dny moczanowej.
Według teorii zakwaszenia organizmu, każda choroba zaczynając od zwykłego przeziębienia, a na nowotworach złośliwych kończąc, stanowi konsekwencję przekroczenia odpowiedniego limitu substancji kwaśnych w organizmie. Ponadto, zdaniem autorów, komórki nie są w stanie pobierać odpowiedniej ilości składników odżywczych oraz tlenu przez zanieczyszczony płyn międzykomórkowy, doprowadzając tym samym do szkodliwych konsekwencji, w tym: poważnych chorób przewlekłych, przyspieszonego procesu starzenia się organizmu, upośledzenia układu odpornościowego, a nawet do degeneracji w obrębie układu nerwowego (odpowiedzialnej za wywoływanie chorób otępiennych w wieku podeszłym).
Zakwaszenie organizmu – leczenie
Leczenie zakwaszenia przebiega w kilku etapach, na które składają się między innymi:
- Stosowanie odpowiedniej diety (dieta alkaiczna);
- Ograniczenie spożywania produktów kwasotwórczych;
- Wzmożona aktywność fizyczna oraz regulacja procesów wentylacyjnych (regulacja oddechu);
- Stosowanie określonych suplementów diety.
Zakwaszenie organizmu a dieta. Zdaniem zwolenników niniejszej teorii, spożywanie odpowiednich produktów i wyeliminowanie składników kwasotwórczych, jest w stanie zbawiennie wpłynąć na nasze zdrowie, a nawet znacząco wydłużyć nasze życie. Na szczęście, główne założenia diety alkaicznej, korespondują z zasadami zdrowego odżywiania, dlatego też, wprowadzenie ich do swojej codziennej diety faktycznie może wywrzeć pozytywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie.
Zakwaszenie organizmu a leki. Za sprawą popularności niniejszego zjawiska, koncerny farmaceutyczne, co jakiś czas wypuszczają na rynek nowe suplementy diety, których zadaniem jest zapewnienie optymalnej równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka.
Zakwaszenie organizmu – test
Jak sprawdzić, czy organizm jest zakwaszony? Wystarczy zakupić w aptece specjalne paski do pomiaru pH, a następnie wykonać dobowy bilans moczu. Polega on na sprawdzaniu 5 pomiarów w ciągu dnia. Rozpoczynając od pomiaru pierwszej próbki moczu (oddanej zaraz po przebudzeniu) i kolejnych w odstępach kilkugodzinnych, aż do wieczora. Jeśli otrzymany wykres (stworzony na podstawie wyników moczu):
- Świadczy o wahaniach pH – wszystko jest w normie;
- Przyjmuje postać linii poziomej lub lekko wznoszący się – nasz organizm jest zakwaszony i niezbędne jest wprowadzenie odpowiedniej diety.
Podczas wykonywania pomiarów należy jednak pamiętać, że mocz oddawany rano, charakteryzuje się nieco kwaśniejszym odczynem. Norma kwaśności moczu powinna wynosić pH=5,5.
Ponadto, twórcy niniejszej teorii, zalecają również, aby dokładnie przyglądać się swojemu organizmowi oraz towarzyszącym nam objawom. Nadmierne poczucie zmęczenia, obniżenie nastroju oraz ogólnego osłabienia, wcale nie musi być objawem poważnej choroby, a jedynie następstwem nieodpowiedniej diety i stylu życia.
Co zakwasza organizm (tabela/wskaźnik PRAL)?
Zwolennicy teorii o zakwaszeniu organizmu twierdzą, iż to właśnie spożywana przez nas żywność stanowi główną przyczynę nieprawidłowości w organizmie. W poniższej tabeli znajduję się wybór często spożywanych przez nas produktów, wraz z ich wartościami zasadotwórczymi oraz kwasotwórczymi.
- Wartości ujemne (zasadotwórcze);
- Wartości dodatnie (kwasotwórcze).
WSKAŹNIKI PRAL WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH | ||
---|---|---|
Lp. | Nazwa produktu | Wskaźnik PRAL |
Warzywa i owoce | ||
1 | Brokuły | -1,2 |
2 | Marchew | -4,9 |
3 | Kalafior | -4 |
4 | Pomidory | -3,1 |
5 | Kapusta kiszona | -3 |
6 | Jabłka | -2,2 |
7 | Banany | -5,5 |
8 | Gruszki | -2,9 |
9 | Figi suszone | -18,2 |
10 | Truskawki | -2,2 |
Produkty zbożowe | ||
1 | Chleb żytni | 4,1 |
2 | Chleb pszenny (jasny) | 3,7 |
3 | Ryż brązowy | 12,5 |
4 | Ryż biały | 4,6 |
5 | Kasza gryczana | 3,4 |
Nabiał | ||
1 | Pełne mleko | 0,7 |
2 | Maślanka | 0,5 |
3 | Jogurt naturalny | 1,5 |
4 | Ser twardy | 19,2 |
5 | Jajka | 8,2 |
Mięso i ryby | ||
1 | Kurczak | 8,7 |
2 | Salami | 11,6 |
3 | Chuda wołowina | 7,8 |
4 | Dorsz | 7,1 |
5 | Łosoś | 9,4 |
Orzechy, nasiona i rośliny strączkowe | ||
1 | Orzechy laskowe | -2,8 |
2 | Migdały | 2,3 |
3 | Groch | 1,2 |
4 | Soja | -3,4 |
5 | Fasola biała | -23,3 |
Napoje | ||
1 | Piwo | -0,2 |
2 | Cola | 0,4 |
3 | Wino czerwone | -2,4 |
4 | Kawa | -1,4 |
5 | Woda mineralna | -1,8 |
Inne | ||
1 | Czekolada (mleczna) | 2,4 |
2 | Miód | -0,3 |
3 | Czekolada (gorzka) | 0,4 |
4 | Ocet winny | -1,6 |
5 | Biały cukier | -0,1 |
Co jeść, aby uniknąć zakwaszenia organizmu? Według zwolenników diety zasadotwórczej, nasz jadłospis w 75% powinny stanowić produkty zasadotwórcze, natomiast w 25% produkty kwasotwórcze.
Spór wokół zakwaszenia organizmu
Chociaż teoria dotycząca zakwaszenia organizmu oraz związanych z nią następstw cieszy się coraz większym zainteresowaniem, środowisko medyczne pozostaje wobec niej sceptyczne. Wynika to z faktu, iż nie istnieją wystarczające, rzetelne badania, które mogłyby potwierdzić powyższą teorię. O jej zaprzeczeniu stanowi również fakt, iż nasze ciało cechuję się zróżnicowanym pH. Na przykład, współczynnik kwasowości żołądka w warunkach normy powinien znajdować się w przedziale od 1,35 do 3,5. Nasza skóra, charakteryzuje się z kolei pH na poziomie od 4 do 6,5 (dzięki temu jest w stanie chronić nas przed drobnoustrojami ze środowiska zewnętrznego). Natomiast pH krwi powinno bezwzględnie mieścić się w przedziale od 7,35 do 7,45 (każde jego przekroczenie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pacjenta.
Jak dieta może wpłynąć na pH krwi?
Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej oraz związane z nią zmiany pH krwi, są wyłącznie następstwem poważnych chorób oraz zagrażających życiu zaburzeń. W warunkach normy, nasz organizm jest w stanie wytwarzać silne działania kompensacyjne, które mają na celu ochronić nas przed występowaniem kwasicy lub zasadowicy. Mimo faktu, iż dieta wysokobiałkowa jest w stanie przyczynić się do zwiększenia ilości produktów metabolicznych o kwaśnej charakterystyce, nie są to na tyle istotne ilości, które mogłyby wpłynąć na funkcjonowanie naszego organizmu. Niemniej jednak, należy pamiętać, że stosowanie niniejszego rodzaju diety może wywierać negatywny wpływ zarówno na samopoczucie, jak i pracę poszczególnych narządów biorących udział w procesach metabolicznych (w tym nerek oraz wątroby). Podsumowując, stosowana przez nas dieta nie jest w stanie przyczynić się do zmiany pH naszej krwi, natomiast może wywierać negatywny wpływ na funkcjonowanie nerek oraz wątroby. Należy o tym pamiętać decydując się na stosowanie krótkoterminowych diet wysoko białkowych.
Jak dieta może wpłynąć na pH moczu?
Jeśli chodzi o pH moczu, w niniejszym przypadku dieta faktycznie może zmieniać jego odczyn. Niemniej jednak, nie należy zapominać, iż na poziom pH moczu mają również wpływ infekcje i przewlekłe choroby układu moczowego. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż odczyn moczu może być zarówno kwaśny, zasadowy, jak i obojętny. Zasadowość odczynu nie zawsze jest pożądanym stanem, albowiem zwiększa podatność niniejszego układu zarówno na infekcje wirusowe, jak i bakteryjne, ponieważ to właśnie w środowisku zasadowym chętniej rozwijają się wszelkie drobnoustroje.
Ile białka powinniśmy spożywać? Szacuje się, iż dorosły człowiek powinien przyjmować około 0,8 grama białka na 1 kilogram ciała dziennie. Według zasad zdrowego odżywiania, ich głównym źródłem powinny być zarówno produkty pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Dieta, w której udział białka przekracza poziom 25% zapotrzebowania kalorycznego, może być uznawana za dietę wysokobiałkową. W świetle danych IŻŻ (Instytutu Żywienie i Żywności), białko stanowi około 15% dziennego zapotrzebowania kalorycznego przeciętnego polaka.
Kim jest twórca teorii zakwaszenia organizmu?
„To co błędnie nazywamy chorobą, jest tak naprawdę manifestacją odłożonych kwasów i toksyn w ciele” – to słowa Dr. Roberta O. Younga, jednego z głównych twórców teorii o zakwaszeniu organizmu. Mimo, iż nie jest on lekarzem, może pochwalić się tytułem doktora mikrobiologii i naturopatii. Robert O. Young jest autorem popularnej książki „Cud pH”. Jego zdaniem odpowiednio skomponowana dieta jest w stanie wpłynąć na zwalczenie chorób nowotworowych. Poglądy Younga są jednak dla większości specjalistów kontrowersyjne. Na jego wiarygodność wpływa fakt, iż głosi on, że czerwone krwinki pod wpływem kwaśnego środowiska są w stanie przekształcić się w bakterie.
Chociaż teoria o zakwaszeniu organizmu nie została jeszcze potwierdzona dostateczną ilością wiarygodnych badań, zyskuje spore grono zwolenników. Na szczęście, główne założenia diety stosowanej w przypadku niniejszego stanu organizmu, opierają się w większości o zasady zdrowego odżywiania. Dlatego też nie są w stanie wywołać negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia. Niemniej jednak, niniejsza dieta wyklucza spore ilości produktów, co w przypadku niewłaściwego zbilansowania może doprowadzić do istotnych niedoborów witamin i składników mineralnych.
Bibliografia:
- Adeva M. M., Suto G.: Diet – induced metabolic acidosis. Clin Nutr. 2011; 30(4): 416 – 421;
- Deriemaeker P., Aerenhouts D., Hebbelinck M., Clarys P.: Nutrient based estimation of acid-base balance in vegetarians and non – vegetarians. Plant Foods Hum Nutr. 2010; 65(1): 77 – 82;
- Frasetto L. i in., Diet, evolution and aging–the pathophysiologic effects of the post-agricultural inversion of the potassium-to-sodium and base-to-chloride ratios in the human diet, European Journal of Nutrition, 2001, 40 (5), 200-213;
- Guzek W. J. Patofizjologia człowieka w zarysie. PZWL. Warszawa 2015;
- Remer T., Manz F.: Potential renal acid load of foods and its influence on urine pH. J Am Diet Assoc. 1995, 95(7): 791 – 797;
- Schwalfenberg G.K., The alakline diet: Is there evidence that an alkaline pH diet benefits health?, Journal of Environmental and Public Health, 2012, 727630;
- Welch A.A. i in., Urine p His an indicator of dietary acid-base load, fruit and vegetables and meat intakes: results European Prospective Investigation into cancer and nutrition (EPIC)-Norfolk population study, British Journal of Nutrition, 2008, 99 (6), 1335-1343;
- Żak I. (red.), Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2001, s. 122.
- Axe J., https://draxe.com/alkaline-diet/;
- Schallenberger F., https://www.secondopinionnewsletter.com/Health-Alert-Archive/View-Archive/12066/Is-there-any-truth-to-the-AcidAsh-diets.htm;
- Yeo G., Quinn T., http://www.bbc.com/news/magazine-38650739.