Strona główna Dieta Co jeść na diecie bezglutenowej?

Co jeść na diecie bezglutenowej?

by admin120491203
gluten free

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o glutenie i jego potencjalnie szkodliwym działaniu na organizm człowieka. Wszystko to za sprawą rosnącej liczby przypadków celiakii, którą diagnozuje się w różnych grupach wiekowych. Poprzez szerokie wykorzystanie niniejszego składnika w przemyśle spożywczym, skomponowanie całkowicie bezglutenowego jadłospisu nie jest prostym zadaniem. W poniższym tekście przygotowaliśmy dla Ciebie zbiór najważniejszych informacji na temat diety bezglutenowej.

infografika dieta bezglutenowa

Gluten – co to tak naprawdę jest?

Gluten to mieszanka białek roślinnych, które występują w ziarnach większości zbóż, w tym: w pszenicy, życie oraz jęczmieniu. Ze względu na swoje właściwości spulchniające, stabilizujące oraz emulgujące na szeroką skalę wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym (np. podczas wyrobu produktów cukierniczych). Gluten uznawany jest również za skuteczny nośnik przypraw i aromatów, dlatego też znajdziemy go w większości sosów (np. w keczupie).

chleb bezglutenowy

Dieta bezglutenowa – dla kogo jest przeznaczona?

Gluten jest składnikiem spożywczym, który w organizmie zdrowego człowieka jest prawidłowo trawiony i nie wywołuje szkodliwego wpływu na komórki błony śluzowej. Dlatego też, jeśli nie istnieją do tego żadne (potwierdzone klinicznie) wskazania, nie musimy wykluczać niniejszego składnika z naszej codziennej diety. Niemniej jednak, wyeliminowanie glutenu niezbędne jest w przypadku celiakii. Wycofanie tego składnika może okazać się również konieczne w przypadku alergii i nadwrażliwości na gluten.

Celiakia – jest chorobą o charakterze ogólnoustrojowym, cechującą się występowaniem zróżnicowanych objawów klinicznych. Niniejsze zaburzenie dotyka zarówno najmłodsze dzieci, jak i osoby dorosłe. U pacjentów zmagających się z celiakią, spożywanie glutenu przyczynia się do powstawania patologicznych zmian w obrębie jelita cienkiego (w tym do spłaszczenia, a nawet zaniku kosmków jelitowych). To z kolei prowadzi do zmniejszenia powierzchni jelita i zagrażających życiu zaburzeń wchłaniania substancji odżywczych. Celiakia trwa całe życie, a zniesienie jej objawów jest możliwe wyłącznie poprzez całkowite wyeliminowanie glutenu z codziennej diety.

owsianka z cynamonem

Alergia na gluten – jest niewłaściwą reakcją organizmu na spożywany alergen, uwarunkowaną za pośrednictwem mechanizmów immunologicznych. W odróżnieniu od celiakii, alergia na gluten nie powoduje zmian w jelicie cienkim. Ważne jest również, iż alergia może zmniejszyć swoje nasilenie lub całkowicie ustąpić wraz z biegiem czasu.

Nadwrażliwość na gluten – to nietolerancja organizmu, podczas której dochodzi do wywołania objawów niepożądanych po spożyciu produktu zawierającego w sobie powyższy składnik. Wśród objawów nietolerancji wyróżniamy: bóle brzucha, zaparcia, biegunki, nudności, wymioty, przewlekłe zmęczenie oraz bóle głowy. W odróżnieniu od alergii, w reakcję na spożyty gluten nie jest zaangażowany układ immunologiczny.

Dieta bezglutenowa – zasady

W przebiegu celiakii niezbędne jest konsekwentne przestrzeganie poniższych zasad.

Po pierwsze: Należy wykluczyć z diety wszystkie produkty zawierające nawet śladowe ilości glutenu;

Po drugie: Przed dokonaniem zakupu, należy dokładnie sprawdzać skład produktu pod kątem zawartości glutenu;

Po trzecie: Przygotowuj dania „glutenowe” i „bezglutenowe” przy pomocy oddzielnych sztućców oraz naczyń;

Po czwarte: Edukuj swoje najbliższe otoczenie na temat celiakii i najważniejszych zasad diety bezglutenowej;

Po piąte: Pamiętaj, aby Twoja dieta zawierała zestaw niezbędnych składników odżywczych i staraj się przestrzegać zasad zdrowego żywienia (w tym celu możesz zasięgnąć konsultacji w gabinecie dietetyka lub gastroenterologa).

Uwaga! Jeśli podejrzewasz u siebie celiakię, jednak postępowanie diagnostyczne w kierunku jej rozpoznania nie zostało jeszcze rozpoczęte, nie eliminuj glutenu ze swojej diety. Wyeliminowanie niniejszego składnika może spowodować zafałszowanie wyników i błędne postawienie rozpoznania. 

chleb migdałowy

Dieta bezglutenowa – produkty dozwolone i zabronione

W poniższej tabeli przedstawiony został klarowny podział ze względu na produkty dozwolone i zabronione w diecie bezglutenowej.

KATEGORIA PRODUKTUPRODUKTY DOZWOLONE (NIEZAWIERAJĄCE GLUTENU)PRODUKTY ZABRONIONE (ZAWIERAJĄCE GLUTEN)
ZbożaKukurydza, ryż, proso, amarantus, gryka, sorgo, quinoa, tapioka, owies (oznaczony jako produkt bezglutenowy)Pszenica, żyto, jęczmień, orkisz, pszenżyto, samopsza, płaskurka
Warzywa i przetworyWarzywa świeże, mrożone, w postaci soków oraz przecierów (najlepiej przygotowywane w domu bez zbędnych dodatków), ziemniaki oraz pochodząca z nich skrobia i mąka ziemniaczanaWarzywa zasmażane z mąką, soki oraz przeciery warzywne z dodatkiem słodu jęczmiennego. Produkty przetworzone pochodzące z warzyw, np. chipsy
Owoce i przetworyWszystkie owoce (zarówno świeże, konserwowe, jak i mrożone)Ostrożnością należy wykazać się podczas wyboru suszonych owoców oraz owoców kandyzowanych
Orzechy, nasiona, pestkiSezam, nasiona słonecznika, nasiona chia, pestki dyni, siemię lniane, migdały, orzechyOstrożnością należy wykazać się podczas wyboru masła orzechowego
Rośliny strączkoweSoja, groch, soczewica, ciecierzyca, bób, fasola, mąka sojowaOstrożnością należy wykazać się podczas wyboru kotletów, pasztetów oraz majonezów na bazie soi
TłuszczeMasło naturalne, oliwa z oliwek, olej rzepakowy (i inne oleje roślinne, np. olej słonecznikowy), smalec, margarynaOlej z kiełków pszenicy. Ponadto, ostrożnością należy wykazać się podczas wyboru majonezów i gotowych sosów
Mięsa, ryby jaja, nabiałŚwieże mięso, jogurty naturalne, maślanki, sery, mleko zagęszczone, mleko w proszku, mleko świeże (oraz UHT)Świeże mięso, jogurty naturalne, maślanki, sery, mleko zagęszczone, mleko w proszku, mleko świeże (oraz UHT)
NapojeWoda mineralna, naturalne soki owocowe, naturalna kawa i herbata, naturalne kakao, wino, piwo bezglutenowe, czyste alkoholeKawa zbożowa, kakao owsiane, napoje słodzone słodem jęczmiennych, piwo, napoje alkoholowe ze zbóż. Ponadto, ostrożnością należy wykazać się podczas wyboru: herbat aromatyzowanych, napojów kawowych typu instant, czekolad do picia, alkoholów smakowych

Podsumowanie

Ustalenie zrównoważonego jadłospisu diety bezglutenowej nie należy do najłatwiejszych zadań. Na szczęście w sklepach spożywczych możemy znaleźć coraz większy wybór produktów stanowiących doskonałą alternatywę dla osób zmagających się z problemem celiakii lub alergii na gluten.

Bibliografia:

  1. Codex standard for foods for special dietary use for persons intolerant to gluten, CODEX STAN 118 – 1979;
  2. Grzymisławski M., Gawęcki J. (red.), Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Tom 2. Wydawnictwo Naukowe PWN 2010;
  3. Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K. Przygoda B., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2011;
  4. Rozporządzenie Komisji Wspólnot Europejskich nr 41/2009 z dnia 20 stycznia 2009 r. dotyczące składu i etykietowania środków spożywczych odpowiednich dla osób nietolerujących glutenu z późn. Zm;
  5. Rozporządzenie z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych z późn. Zm;
  6. Rujner J., Cichańska B. A., Dieta bezglutenowa i bezmleczna dla dzieci i dorosłych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2002;
  7. Szaflarska-Popławska A., Protas-Drozd F. Krenska A., Wojtasik A., Cichańska B. A., Maćkowska P., Celiakia. Dieta bezglutenowa. Wiedzieć więcej. Poradnik 2010. TPD Koło Pomocy Dzieciom na Diecie Bezglutenowej w Bydgoszczy 2010.

Zostaw komentarz

Ta strona używa plików cookie. Dowiedz się więcej o celu ich używania i zmianie ustawień cookie w przeglądarce. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Akceptuję Poznaj szczegóły

error: